MANILA, Philippines- Kinokonsidera ng Department of Foreign Affairs (DFA) ang paghahain ng protesta na may kinalaman sa narekober na underwater drones sa katubigan ng Pilipinas.
“Under Article 245 of UNCLOS, the expressed consent from the coastal state is needed for a foreign country to conduct marine scientific research in its territorial sea,” ang sinabi ni DFA Undersecretary Eduardo de Vega sa Senate hearing ukol sa pinakabagong natuklasan na submersible drone sa San Pascual, Masbate.
“Violation ‘yan so if China has it, well, we’re gonna protest instead kung aaminin ninyong inyo ang drone na ‘yan,” ang sinabi ni De Vega.
Sa ngayon aniya ay walang bansa ang umaangkin sa underwater drones.
Sa kabilang dako, sinabi ni Philippine National Police – Maritime Group director Police Brigadier General Jonathan Cabal na base sa kanilang pananaliksik, ang submersible drone na narekober sa Masbate ay mula Tsina.
“Doon sa research namin, basically it came from China. So it is Chinese-made submersible drone,” ang sinabi ni Cabal sa mga senador.
“Basically, sa ating commercial enterprises wala namang gumagamit ng ganitong submersible drones. That’s why we surmised that this is not commercially available but of a military-grade or scientific purposes,” dagdag niya.
Sa ulat, narekober ng Philippine Navy ang limang underwater drone mula sa iba’t ibang lokasyon sa bansa, ayon sa ulat nitong Martes.
Ang mga drone na kilala bilang mga submersible drone o unmanned underwater na sasakyan, ay natuklasan matapos silang makita ng mga mangingisda sa ibabaw at iulat ang mga ito sa mga awtoridad.
Ang mga drone ay natagpuan sa Calayan Island, Ilocos Norte, Misamis Oriental, at Masbate, kung saan ang pinakahuling drone ay nakuha sa San Pascual, Masbate, noong Disyembre.
Ipinaliwanag ni Rear Admiral Roy Vincent Trinidad, tagapagsalita para sa West Philippine Sea operations ng Navy, na bagama’t mahirap matukoy ang mga drone sa ilalim ng tubig, makikita ang mga ito kapag lumabas na sila. Ang mga na-recover na drone ay sasailalim sa forensic process na maaaring tumagal ng anim hanggang walong linggo.
Isa sa mga drone na natagpuan sa Calayan Island ay nasuri na at nagpakita ng mga palatandaan ng mga potensyal na aplikasyon ng militar. Idinisenyo ito upang mangalap ng datos sa mga kondisyon ng tubig tulad ng kaasinan, antas ng oxygen, at temperatura, na maaaring maging mahalaga sa komersyo, akademiko, at posibleng para sa mga layuning militar.
Gayunman, ang mga karagdagang detalye tungkol sa mga drone, kabilang ang kanilang mga pinagmulan, ay ilalabas ng naaangkop na ahensya ng gobyerno.
Ang drone na natagpuan sa Masbate, na may markang “HY-119,” ay humigit-kumulang 3.5 metro ang haba, 24 sentimetro ang lapad, at tumitimbang ng 94 kilo. Hindi pa man kinumpirma ng Navy ang tagagawa, patuloy nitong sinisiyasat ang layunin at pinagmulan ng mga drone. Kris Jose