MANILA, Philippines- Magsasagawa ng malalimang imbestigasyon sa bollard system ng Ninoy Aquino International Airport (NAIA) Terminal 1 matapos ang naganap na trahedya na ikinasawi ng dalawang tao at ikinasugat ng apat na iba pa noong Mayo 4.
Ang nasabing P8 million na proyekto, na natapos noong 2019, ay nabigong pigilan ang pag-araro ng isang sasakyan sa departure area ng nasabing paliparan, na nagdulot ng mga katanungan tungkol sa pagiging epektibo at integridad ng pag-install nito.
Nabatid na tinunton ng General Manager ng Manila International Airport Authority (MIAA) na si Eric Ines ang pinagmulan ng proyekto sa mga international security audit.
Noong 2017, na-flag ng Departamento ng Transportasyon ng United Kingdom ang kawalan ng mga hakbang sa pag-iwas sa mga sasakyang posibleng bumangga sa NAIA, kabilang ang mga bollard o konkretong planter, na nagbabanggit ng mga panganib partikular na sa mga mananakay.
Ang pag-audit ay dumating sa gitna ng mga aktibong flight noon sa pagitan ng Manila at London na pinamamahalaan ng Philippine Airlines.
Sa kabila ng babala, ang mga bollard ay hindi na-install hanggang 2019, kasunod ng pangalawang pag-audit na ginanap noong 2018 ng Australian Homeland Security na nagpahayag ng parehong mga alalahanin sa lahat ng mga terminal ng NAIA.
Noong taong iyon, ginawaran ang Kontrak Enterprises ng proyektong mag-install ng mga bollard sa Terminals 1 hanggang 4.
Sinabi ni Ines na wala na siyang access sa mga full procurement documents ngunit nagpakita ng disbursement at completion certificates na ang nasabing proyekto ay ginawa sa pagitan ng Abril at Hulyo 2019.
Binigyang-diin niya na hindi inuuna ng government procurement ang pinakamababang bid, kundi ang mga kwalipikasyon at kapasidad na makapaghatid nito.
Kasunod ng nakamamatay na pag-crash, ang engineering team ng MIAA, sa pangunguna ni Assistant Manager Antonio Mendoza, ay napagpasyahan na ang mga bollard na naka-install sa Terminal 1 ay hindi nakatanim nang malalim sa lupa.
Gayunpaman, nagbabala ang mga inhinyero na ang paghuhukay ng mas malalim ay maaaring makompromiso ang integridad ng istruktura ng lugar.
Dahil sa pananagutan, tumanggi si Ines na hulaan ang mga desisyon na ginawa ng kanyang hinalinhan, ang dating MIAA General Manager na si Ed Monreal.
Kasunod ng insidente, ang kasalukuyang operator ng paliparan, ang New NAIA Infra Corp. (NNIC), ay nagsimulang magpatupad ng mga corrective measures.
Kabilang dito ang pagpapatibay ng mga bollard foundation at pagbabago sa Terminal 1 drop-off layout mula sa dayagonal patungo sa parallel upang mapahusay ang kaligtasan ng pedestrian at pasahero.
Sa isang pahayag na inilabas noong Mayo 6, sinabi ng NNIC na ang mga pagbabago, kabilang ang pagtaas ng presensya ng pulisya, ay bahagi ng isang mas malawak na pagsisikap na magbigay ng karagdagang proteksyon para sa mga manlalakbay, kawani ng paliparan at mga bisita. JR Reyes
