MANILQ, Philippines- Iniulat ng Commission on Audit (COA) na P2.83 bilyon ng 2023 Health Facilities Enhancement Program (HFEP) budget ng gobyerno ang naantala o naiwang hindi naipatupad.
Sa annual audit report nito para sa Department of Health para sa taong 2023, sinabi ng COA na sa P2.8 bilyon, P2.44 bilyon ang natuklasang dumanas ng ‘delayed completion/implementation.’
Ang mga naantalang HFEP infrastructure projects ay matatagpuan sa:
Region 6 (Western Visayas): Dalawang Proyekto
Region 9 (Zamboanga Peninsula): Isang Proyekto
Region 11 (Davao Region): Dalawang Proyekto
Region 12 (Soccsksargen): Tatlong Proyekto
Idagdag pa rito, ang hindi nagamit na pondo para sa infrastructure projects sa Regions 9, 11, at 12 na nagkakahalaga ng P83.78 milyon.
Isang pangunahing unimplemented project, ang Western Visayas Center for Health Development, ay nagkakahalaga naman ng P306.54 milyon.
Itinuturing naman na ‘most significant non-utilized HFEP project funding’ ay ang P1.074 billion Southern Philippines Medical Center (SPMC) project sa Davao City.
Ayon sa COA, ang 2023 HFEP budget sa ilalim ng General Appropriations Act ay inilaan para sa:
construction, upgrading, o expansion ng government health facilities
pagkuha ng hospital equipment at motor vehicles
pagbibigay-priyoridad sa mga proyekto na nasa ilalim ng Universal Health Care Law at sa Geographically Isolated and Disadvantaged Areas
pag-upgrade sa mga pasilidad para sa COVID-19 response
Sa kabilang dako, sinabi naman ng COA na pinahina ng ‘delays at deficiencies’ ang layunin, pinagkaitan ang publiko ng benepisyo na maaaring ibigay ng mga pasilidad.
Tinukoy naman ng COA ang ilang dahilan ng pagkaantala, non-utilization, at non-implementation, kabilang na rito ang:
temporary work suspensions dahil sa site accessibility issues at iba’t ibang kautusan
panganib mula sa ‘falling debris’ sa mga lugar na may nagpapatuloy na operasyon
Hindi kumpletong elevator shafts
pagkaantala sa pagbabayad para sa mga delivery fees
umiiral na istraktura na hindi inalis
naantalang pagpapalabas ng mobilization funds at progress billing payments
pag-abandona sa ‘unfinished work’ ng mga kontratista
kakapusan sa koordinasyon at technical assistance ng HFEP Management Office
Bilang tugon sa natuklasan ng COA, nangako naman ang Department of Health (DOH) na magpapatupad ng sumusunod na rekomendasyon:
palalakasin ang monitoring ng HFEP projects sa pamamagitan ng regular evaluations, inspections, at buwanang pag-uulat sa pagtugon sa mga hamon at tiyakin ang napapanahong pagkumpleto.
pigilan ang pagkaantala sa pamamagitan ng pagsunod sa contract timelines at iwasan ang maraming iba’t ibang kautusan
imandato ang regional office heads na resolbahin ang kakapusan na nakaapekto sa project implementation at utilization.
