MANILA, Philippines – SINABI ng grupo ng mga magsasaka sa pangunguna ng Task Force Mapalad (TFM) na may pananagutan si Pangulong Ferdinand Marcos Jr. at ang Department of Agrarian Reform (DAR) sa mabagal na pamamahagi ng lupa sa mga magsasaka.
Ayon sa Task Force Mapalad, si Pangulong Marcos at ang kanyang pangkat sa DAR ay dapat na may pananagutan sa ilalim ng pagganap sa pamamahagi ng lupang agraryo sa mga magsasaka.
Sinabi pa ng TFM na malaki ang papel ni Ferdinand Marcos Jr. at ang Department of Agrarian Reform (DAR) na pinamumunuan ngayon ni DAR Secretary Conrado M. Estrella lll sa mabagal na land acquisition and distribution (LAD) na may rate na 10,738 ektarya taun-taon.
Aniya, ang kanyang hinalinhan na si dating Pangulong Rodrigo Duterte ay siya rin ang pinakamabagal sa kabila ng kasalukuyang administrasyon sa 23,520 ektarya taun-taon, na hindi man lang naabot ni Marcos Jr.
Ang mga nakaraang administrasyon ay may average na 30,697 ektarya taun-taon.
Dahil sa rate ng accomplishment ng Marcos Jr. Administration, ang LAD ay maaaring makumpleto sa loob ng 47 taon.
Idinagdag pa ng TFM na ang pangunahing salarin para sa hindi magandang pagganap sa LAD ay sa ilalim ng financing.
Mula nang maupo si Marcos Jr., binabawasan ng Kongreso ang alokasyon para sa kompensasyon ng mga may-ari ng lupa, na nagbibigay-daan sa mga panginoong maylupa at mga agribisnes na patuloy na humawak sa mga lupaing sakop ng CARP.
Nauna rito noong 2022, ang pambansang badyet ay naglaan ng P10,023,349,000 para sa DAR, kasama ang Land Tenure Security Program (LTSP), na kinabibilangan ng LAD, ay inilaan ng P5,354,536,000 o 56% ng badyet.
Ang badyet ng DAR ay nabawasan sa sumunod na taon, na may nabawasan na alokasyon sa P9,861,803,000, kasama ang LTSP na nakakuha ng P3,033,564,000 ng 31% ng badyet ng departamento. Ang kompensasyon ng may-ari ng lupa ay P6,784,000.
Ngayong taon, ang badyet ng DAR ay naahit pa sa P8.081,067,000 at nakakuha ang LTSP ng P2,692,650,000 o 33%, habang ang kompensasyon ng may-ari ng lupa ay naayos sa P6,784,000.
Kaugnay nito, para sa panukalang badyet sa National Expenditure Plan (NEP) para sa 2025, ang DAR ay nagmungkahi ng P10,442,038,000 at ang bahagi ng LTSP ay mas mababa na ngayon sa 22%.
Ang bahagi ng kompensasyon ng mga may-ari ng lupa ay mananatili pa rin sa P6,784,000. Sa halagang P100,000 kada ektarya ng agricultural land para sa 30% initial cash transfer, mabibili lamang ng DAR ang 67.84 ektarya kada taon mula 2023 hanggang 2025, o 203.52 ektarya hanggang sa kalagitnaan ng administrasyong Marcos Jr. Idagdag ang 54.27 ektarya na nakuha noong 2022 at mayroon kang kabuuang 257.79 ektarya.
Nabatid pa sa Task Force Mapalad na dahil sa bumababang badyet para sa LAD, partikular na para sa kompensasyon ng may-ari ng lupa sa ilalim ng badyet ng DAR, ang bansa ay dapat maghanap ng alternatibong mapagkukunan upang tustusan ang pagpapatupad ng LAD: ang Agrarian Reform Fund (ARF).
Ang Republic Act No. 9700 o ang Comprehensive Agrarian Reform Program with Extension and Reforms (CARPER) ay nag-atas na ang ARF ay dapat maglaan ng hindi bababa sa 150-bilyon.
Samantala sinikap naman ng sumulat na makuha ang panig ng Department of Agrarian Reform hinggil sa pahayag ng Task Force Mapalad (TFM) subalit hindi nagrereplay sa text at chat sa messenger ang mga opisyal nito sa Department of Agrarian Reform Public Assistance and Media Relations Service (PAMRS) na siyang Public Information Office ng DAR. Santi Celario
